* Mineraller hücrede çeşitli organik maddelere bağlı olarak bulunabileceği gibi tuzlar halinde de bulunabilen inorganik besinlerdir. 70 kg ağırlığındaki bir insanda ortalama olarak 3 kg mineral bulunur.
Minerallerin İnsan Vücudu İçin Önemi :
* Vücuttaki metabolizma faaliyetlerinin normal bir şekilde devam edebilmesi için mineral içeren besinlerin düzenli olarak vücuda alınması gereklidir.
* İdrar, ter ve dışkı ile vücuttan sürekli bir mineral kaybı da söz konusudur.Bu nedenle mineral içeriği yetersiz olan besinlerle beslenilmesi durumunda zamanla vücutta bazı rahatsızlıklar ortaya çıkabilir.
* Vücut içindeki birçok enzimin ve hemoglobin gibi moleküllerin yapısına katılır.
* Kemik ve dişlerin yapısına katılarak normal bir şekilde gelişmelerini sağlar.
* Vücut ve hücre sitoplazmasının osmotik basıncını düzenler.
* Enzimlerin yapısına kofaktör olarak katılabilen çeşitleri vardır. Bu nedenle düzenleyici olarak görev yaparlar.
İnsan Vücudundaki Başlıca Mineral Maddeler ve Bu Minerallerin Etkileri :
* Sodyum, Klor ve Potasyum : Vücudun su dengesinin sağlanması, kas ve sinirlerin çalışması için gereklidirler. Sodyum daha çok hücre dışı sıvılarda, potasyum ise hücre içinde ve kan plazmasında bulunur.
* Kalsiyum ve Fosfor : Vücutta en bol bulunan mineral (%1,5 - 2) kalsiyumdur. Kalsiyum ve fosforun büyük kısmı kemik ve dişlerin yapısına katılır. Bunun dışında kalsiyum kas kasılması, sinirlerin çalışması, kanın pıhtılaşması ve bazı enzimlerin çalışmasında etkilidir. Fosfor ise nükleik asit, yağ, protein ve ATP gibi moleküllerin yapısına katılır.
* Kalsiyum eksikliğinde çocuklarda kemikler yeterli oranda gelişemez ve raşitizm denilen kemik hastalığı oluşabilir.
* Magnezyum : Vücuttaki magnezyumun büyük bir kısmı kemiklerin yapısında bulunur. Magnezyum bazı enzimlerin, kas ve sinirlerin çalışmasında etkilidir.
* Flor : Dişlerin yapısına katılır.
* Demir : Vücuttaki demirin yarısından fazlası kana kırmızı rengi veren özel pigment olana hemoglobinin yapısına katılır. Ayrıca demir, bazı enzimler ve bazı pigmentlerin yapımı için de gereklidir. Demir eksikliğinde yeterli miktarda hemoglobin üretilemez ve kansızlık (anemi) görülür.
* İyot : Tiroit bezi hormonu olan tiroksinin yapısına katılır. Vücuda yeteri kadar iyot alınmazsa yeterli miktarda tiroksin üretilemez. Bu durumda tiroit bezi daha çok çalışır ve büyür. Buna bağlı olarak guatr hastalığı ortaya çıkar.
* Çinko : Vücudumuzda çok sayıda enzimin yapısına katılır. Büyüme ve gelişmenin normal sürdürülmesi için gereklidir.
* Bakır : Bazı enzimlerin yapısına katılır.
* Kükürt : Bazı aminoasitlerin yapısına katılır.
* Nitrat : Aminoasit sentezinde kullanılır.
Not : Beslenme yoluyla vücuda alınan inorganik besinler sindirime uğramadan, hücre zarından geçerek, vücut tarafından yapıcı, onarıcı veya düzenleyici olarak kullanılabilirler.
| Mineral çeşidi | Bol miktarda bulunduğu bazı besinler |
| Sodyum ve Klor | Süt, Yumurta, Peynir, Et, Ekmek, Zeytin, Tuzlar |
| Potasyum | Süt, Yumurta, Balık, Havuç, Enginar, Baklagiller |
| Kalsiyum | Süt ürünleri, Yumurta, Deniz ürünleri, Lahana |
| Fosfor | Süt ürünleri, Yumurta, Et, Balık, Baklagiller |
| Demir | Karaciğer, Et, Balık, Kuru üzüm, Kayısı, Pekmez |
| İyot | Deniz ürünleri, Sofra tuzu |
| Magnezyum | Süt, Yumurta, Et, Balık, Soğan, Ceviz, Tahıllar |
| Flor | Süt,Yumurta, Karaciğer, Et, Sebze ve Meyveler |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder